ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΔΕΝ ΕΜΕΙΝΕ ΚΑΝΕΝΑΣ
Η ταινία του Ρενέ Κλερ συνδυάζει την αίγλη και το πνεύμα μιας παραγωγής στούντιο του Χόλυγουντ με μια σημαντική δόση πολύ πραγματικής αγωνίας. Διασκευάζοντας ένα μυθιστόρημα της Άγκαθα Κρίστι (Δέκα Μικροί Ινδιάνοι), αφηγείται την ιστορία μιας ομάδας αγνώστων που προσκαλούνται να μείνουν σε ένα κτήμα σε κάποιο νησί, μόνο και μόνο για να ανακαλύψουν ότι εξοντώνονται ένας προς έναν σύμφωνα με τις προβλέψεις ενός παλιού παιδικού τραγουδιού «Δέκα μικροί Ινδιάνοι» που βρίσκουν.
Ο κος Όουεν έχει προσκαλέσει μια ομάδα από κυρίες και κύριους διαφορετικού αναστήματος, κοινωνικής τάξης, σπουδαιότητας και επαγγέλματος σε ένα μεγάλο σπίτι στο Indian Island για το Σαββατοκύριακο. Παρά το μεγάλο μέγεθος της έπαυλης, υπάρχουν μόνο δύο μόνιμοι υπάλληλοι (μια καμαριέρα/μάγειρας και ένας μπάτλερ) που είναι αρχικά παρόντες, για να συνοδεύσουν τους καλεσμένους στα δωμάτια τους. Ανάμεσα τους υπάρχει ένας δικαστής, ένας πρίγκιπας, ένας στρατηγός και ένας ντετέκτιβ. Ο ίδιος ο Όουεν δεν βρίσκεται πουθενά, αν και είναι σαφές ότι έχει ενορχηστρώσει μια περίπλοκη πλεκτάνη για να εκτελέσει με μοχθηρό τρόπο τους ενόχους. Κάθε φιλοξενούμενος έχει κατηγορηθεί για τη διάπραξη ενός εγκλήματος που οδήγησε σε θάνατο.
Η συγκέντρωση είναι απομονωμένη, καθώς το μόνο μεταφορικό μέσο είναι μια βάρκα που δεν θα επιστρέψει μέχρι το τέλος του Σαββατοκύριακου. Αυτό οδηγεί σε παράνοια, υποψίες και τρόμο, που επιδεινώνονται όταν ο Πρίγκιπας πεθαίνει ξαφνικά ενώ παίζει πιάνο. Η υπηρέτρια, πεθαίνει στον ύπνο της και ανακαλύπτεται το επόμενο πρωί. Παραδόξως, οι προσκεκλημένοι σχηματίζουν απόψεις για τον κύριο Όουεν που κρύβεται κάπου στο νησί για να πάρει εκδίκηση, αλλά δεν πανικοβάλλονται αμέσως. Ξεκινούν την προσπάθεια να εντοπίσουν τον άπιαστο άντρα, εξερευνώντας τον εξωτερικό χώρο και τους πολλούς διαδρόμους και δωμάτια στην τεράστια κατοικία. Κάποιοι κατασκοπεύουν, κάποιοι οπλίζονται, άλλοι ενεργούν διακριτικά ή συνωμοτούν, και ένας μάλιστα παραδίδεται στη μοίρα του. Τα πρώτα πτώματα θα μπορούσαν να εξηγηθούν ως ατύχημα ή αυτοκτονία, αλλά είναι δύσκολο να αγνοήσει κανείς το δολοφονικό μαχαίρι που προεξέχει από την πλάτη του Στρατηγού.
Κάνοντας ένα παιχνίδι με την προδοσία και ποτέ δεν παρουσιάζει στην πραγματικότητα κανέναν από τους φόνους στην οθόνη, ο Κλερ επιτυγχάνει την ίδια λεπτή ισορροπία μεταξύ έντασης και ευεξίας που προσπάθησε να πετύχει ο Χίτσκοκ σε ταινίες. Οι αξίες της παραγωγής είναι κορυφαίες και το καστ των σχετικά άγνωστων ηθοποιών που έχουν συγκεντρωθεί μας εμποδίζει να μαντέψουμε ποιος είναι ο πραγματικός αίτιος εξαρχής. Κάθε μέλος του καστ δίνει μια αξιοπρεπή ερμηνεία και όλοι τους καταφέρνουν να μας προκαλέσουν υποψίες μία ή δύο φορές. Επειδή όλα έχουν σχεδιαστεί ως ένα παιχνίδι εικασιών, είναι επιτακτική ανάγκη οι κανόνες να διατυπώνονται με σαφήνεια και ταχύτητα, και από αυτή την άποψη η ταινία δεν κλονίζεται ποτέ.
Το συλλογικό αποτέλεσμα των διαφόρων τρόμων που προκαλούνται σε αυτούς τους επισκέπτες είναι κάποιες στιγμές ιδιαίτερα έντονο. Ίσως το πιο εντυπωσιακό κομμάτι χειραγώγησης του θεατή συμβαίνει όταν ένας χαρακτήρας καταλαβαίνει το τέχνασμα και αναφωνεί «Το κατάλαβα!» απευθείας στην κάμερα και αμέσως συνθλίβεται από έναν τόνο τούβλων. Πιθανότατα δεν υπάρχει ούτε ένα χαμένο πλάνο στην ταινία. Η κάμερα του Κλερ φαίνεται εξίσου ενδιαφέρουσα προσπαθώντας να φτάσει στο βάθος αυτού του μυστηρίου και μπορεί να φανεί να κρυφοκοιτάζει μέσα από κλειδαρότρυπες και πίσω από γωνίες καθώς κατασκοπεύει τους καλεσμένους, οι οποίοι συνήθως διαπιστώνεται ότι κατασκοπεύουν έναν ακόμη καλεσμένο. Ο σκηνοθέτης είναι ασταμάτητα εφευρετικός οπτικά και τα παιχνίδια που παίζει συνεχώς με το κοινό δεν εμποδίζουν ποτέ τις συγκινήσεις απλά μας αφήνουν μόνο να θέλουμε περισσότερα. Χάρη στο περιορισμένο σκηνικό και τον ευχάριστο τόνο, η ταινία επιδεικνύει εκπληκτική ανθεκτικότητα.
Movie info
ΗΠΑ, 1945.
Σκ: Ρενέ Κλερ.
Σν: Ντάντλεϊ Νίκολς.
Ηθ: Μπάρι Φιτζέραλντ, Γουόλτερ Χιούστον, Λούις Χέιγουορντ, Τζουν Ντιπρέ.
Δρ: 97 λεπτά.
Αφήστε μια απάντηση