ΗΠΑ, 1974.
Σκηνοθεσία: Ρομάν Πολάνσκι.
Σενάριο: Ρόμπερτ Τάουν.
Ηθοποιοί: Τζακ Νίκολσον, Φέι Νταναγουέη, Τζον Χιούστον, Ρομάν Πολάνσκι, Πέρι Λόπεζ, Τζον Χίλερμαν.
Διάρκεια: 130 λεπτά.
Διανομή: Odeon.
Στις αρχές τις δεκαετίας του ’70, έκανε την εμφάνιση του ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα στην ιστορία του σύγχρονου κινηματογράφου. Το όνομα αυτού Τζακ Νίκολσον. Μια μικρή παρουσία, που όμως έκλεψε την παράσταση, στο Ξένοιαστος Καβαλάρης (1969) με την εξωφρενική του εμφάνιση ως ένας μεθυσμένος δικηγόρος. Αυτή η παρουσία τον οδηγεί στην υποψηφιότητα του για το Βραβείο Β’ Ανδρικού Ρόλου. Οι πρωταγωνιστικοί ρόλοι στο Πέντε εύκολα κομμάτια (1970) που προτάθηκε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, αυτή τη φορά για Α’ Ανδρικού Ρόλου, στο Η γνωριμία της σάρκας (1971) και στο Τελευταίο απόσπασμα (1973) άλλη μια υποψηφιότητα για Α’ Ανδρικού Ρόλου.
Στο Chinatown όμως έκανε τον κόσμο ν’ ανακαλύψει το αστείρευτο ταλέντο του. Είναι σε κάθε σκηνή αυτή της ταινίας και γεμίζει την οθόνη μ’ αυτό το κορεσμένο μείγμα γοητείας και εκρηκτικής ενέργειας. Το σενάριο ανήκει στον Ρόμπερτ Τάουν και η σκηνοθεσία είναι του Ρομαν Πολάνσκι. Είναι πράγματι μια ταινία με προσοχή στη λεπτομέρεια, από τον σχεδιασμό της παραγωγής ως τα αστεία των δευτερευόντων χαρακτήρων, που αξίζει να παρακολουθήσουμε ξανά και ξανά.
Ο Τζακ Νίκολσον ως Τζείκ Γκίτις
Ο Τζακ Νίκολσον ερμηνεύει τον Τζέικ Γκίτις, πρώην αστυνομικό και τώρα ιδιωτικό ντέντεκτιβ του 1937 στο Λος Άντζελες. Η εξειδικευσή του είναι στη βρώμικη επιχείρηση διερεύνησης εξωσυζυγικών υποθέσεων. Μια γυναίκα που τον γνωρίζει ως Έβελιν Μόλρεϊ, τον προσλαμβάνει ώστε να παρακολουθει τον σύζυγό της. Ο Χόλις είναι υπεύθυνος για την κατασκευή συστήματος ύδρευσης της πόλης, κι η Έβελιν έχει υποψίες ότι διατηρεί εξωσυζυγικές σχέσεις. Ο Τζέικ αρχίζει τη παρακολούθηση και διαπιστώνει ότι όντως απατά τη γυναίκα του με μια νεαρή κοπέλα. Η υπόθεση όμως θα γίνει περίπλοκη όταν ανακαλύψει ότι τον έχει προσλάβει άλλη γυναίκα. Όταν επιστρέφει στο γραφείο του μετά την έρευνα του, συναντά την πραγματική Έβελιν που τον διαβεβαιώνει ότι δεν είχε καμία πρόθεση να μάθει για τις εξωσυζυγικές σχέσεις του άνδρα της.
Ο Τζέικ συνειδητοποιεί ότι έχει μπει σ’ έναν παράξενο κόσμο διαφθοράς και οικογενειακής πολιτικής. Με πολλές προειδοποιήσεις για να μείνει μακριά, συμπεριλαμβανόμενης και της θρυλικής πλέον σκηνής που ο αρμόδιος υπουργός για την ύδρευση της πόλης (ερμηνεύει ο ίδιος ο Ρομάν Πολάνσκι) κόβει τη μύτη του Τζέικ. Εκείνος όμως δεν είναι το είδος του ερευνητή που τα παρατάει όταν τα πράγματα γίνουν σκοτεινά ή αιματηρά. Όταν αργότερα βρούν τον Χόλις νεκρό, ο Τζέικ διαπιστώνει ότι έχει εμπλακεί σε μια υπόθεση συνωμοσίας. Μια συνομωσία που έχει συσχέτιση με το σύστημα παροχής νερού στην πόλη του Λος Άντζελες.
Αποκαλύψεις
Συνεχίζοντας την έρευνα ο Τζέικ ανακαλύπτει στοιχεία που τον οδηγούν στον πατέρα της Έβελίν, Νόα Κρος και πρώην επαγγελματικό συνέταιρο του Χόλις. Καθώς η ιστορία προχωρά, τα ψέματα και τα θύματα συσσωρεύονται. Ο Τζέικ βάζει σ’ εφαρμογή κάποιες δικές του τακτικές και μεθόδους οι οποίες προσελκύουν την προσοχή της αστυνομίας του Λος Άντζελες. Επικεφαλής είναι ο υπολοχαγός Λου Έσκομπαρ, ένας παλιός συνάδελφός του, με τον οποίον να δούλευαν μαζί στην Chinatown.
Όπως σ’ όλες τις καλές ταινίες νουάρ, υπάρχει κι εδώ μια μπερδεμένη ακαταστασία στις εξελίξεις. Όχι μόνο τα πράγματα δεν είναι αυτά που δείχνουν, αλλά τα κίνητρα και οι ελιγμοί του βασικού χαρακτήρα είναι πολύ δύσκολο να έχουν μια ερμηνεία. Η απόλαυση δεν είναι στη προσπάθεια να βρεις τη λύση του μυστηρίου. Η απόλαυση είναι να παρακολουθείς τον Νίκολσον να παλεύει και να τσαλακώνεται μέσα στον χαρακτήρα του Τζέικ, ο οποίος με τη σειρά του παλεύει να φτάσει στην καρδιά του μυστηρίου.
Ερμηνείες, Σενάριο & Σκηνοθεσία
Ο Τζον Χιούστον είναι εντυπωσιακός ως Νόα Κρος, ένας άνθρωπος με μεγάλη επιρροή που πιστεύει ότι είναι σε θέση να κάνει οτιδήποτε. Η ερμηνεία της Φέι Νταναγουέη ως Έβελιν είναι εύθραυστη κι απατηλή. Οι σκηνές με τον Νίκολσον έχουν έντονο ηλεκτρισμό. Όμως όλοι οι χαρακτήρες, μεγάλοι ή μικροί είναι έτσι διαμορφωμένοι κι ελαττωματικοί ώστε να ταιριάζουν στην όλη ατμόσφαιρα της ταινίας. Από ένα ενοχλητικό υπάλληλο στη βιβλιοθήκη έως ένα κυνικό βοηθό της αστυνομίας που γελάει με τις ατυχίες του Τζέικ.
Το γράψιμο του Ρόμπερτ Τάουν έχει βάση την σκληρή παράδοση των κλασικών νουάρ. Μια από τις πιο χαρακτηριστικές στιγμές της ταινίας είναι όταν ο Τζέικ κάνει την εμφανισή του μ’ ένα τεράστιο επίδεσμο στη μύτη του. Ενώ φτύνει τη δυσαρέσκεια του στην κομψά ντυμένη Έβελιν λέγοντας ‘‘μου αρέσει η μύτη μου, μου αρέσει να αναπνέω’’. Ο Πολάνσκι διευθύνει τα πάντα με έντονη φροντίδα, διατηρώντας το ενδιαφέρον του θεατή με τον κομψό σχεδιασμό της παραγωγής. Μπορούμε σχεδόν να δοκιμάσουμε την ξηρότητα του Λος Άντζελες του 1937, εν μέρει χάρη στις συνεχείς αναφορές για το νερό παντού.
Υπάρχουν μερικές αναφορές στην Chinatown σε όλη την ταινία, αλλά μόνο ως μέρος όπου τίποτα δεν μπορεί να γίνει γνωστό. Έχουμε την αίσθηση ότι ο Τζέικ άφησε την αστυνομική του ταυτότητα και την Chinatown μαζί της. Ο λόγος είναι ακριβώς επειδή ήθελε να κάνει κάτι και να είναι κάποιος. Αυτό που μαθαίνει τελικά είναι πως όταν πρόκειται για πλούσιους και ισχυρούς, θα υπάρχει πάντα μια Chinatown στο δρόμο του.
Οι υποψηφιότητες & τα Oscars
Η ταινία έλαβε 11 υποψηφιότητες για βραβείο Όσκαρ, μεταξύ των οποίων Καλύτερης Ταινίας και Καλύτερης σκηνοθεσίας. Δυστυχώς έχασε όμως και τα δύο από τον Νονό Μέρος 2ο του Φράνσις Φορντ Κόπολα. Επίσης Ο Τζακ Νίκολσον έχασε το Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου από τον Αρτ Κάρνεϊ της ταινίας Χάρι και Τόντο. Η Φέι Νταναγουέη έχασε επίσης το Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου από την Έλεν Μπέρστιν για την ταινία του Μάρτιν Σκορσέζε «Η Αλίκη δεν μένει πια εδώ». Τελικά το μοναδικό βραβείο που κέρδισε ήταν το Όσκαρ πρωτότυπου σεναρίου. Αντίθετα καλύτερη τύχη είχε στις Χρυσές Σφαίρες όπου πήρε τα βραβεία Καλύτερης Ταινίας (Δράμα), Σκηνοθεσίας, Ανδρικής Ερμηνείας σε Δράμα και Πρωτότυπο Σεναρίο.
Δείτε το trailer εδώ 👇
Αφήστε μια απάντηση